actividades
Pregunta de Elección Múltiple
Cal é a orixe da palabra domótica?
manus
domus
dominus
Que significados tiña en latín a palabra que deu orixe a noso termo nepotismo?
neto e neta
neto e sobriño
nai e pai
Que significa alumno etimoloxicamente?
"o alimentado no intelecto"
"o que non para de ler"
"quen come moito"
Indica o verbo latino do que procede o termo alumnus...
alire
alo
alere
Con cal das seguintes palabras cres que se pode relacionar o significado etimolóxico de palestra?
loita
música
educación
Neste fresco romano, hai unha escena de....
matrimonio
bautizo
funeraria
Pregunta Verdadero-Falso
Le atentemente as seguintes afirmacións e indica se son verdadeiras ou falsas:
Medallón que mostra un retrato de Galla Placidia cos seus fillos.
Pintura en miniatura sobre un medallón de cristal do Museo de Santa Giulia en Brescia.
O que os romanos entendían por familia era distinto ao que entendemos hoxe; a familia romana non estaba formada só polos pais, fillos e parentes, senón tamén por todos aqueles que
mantiñan unha relación de dependencia co pater familias, é dicir, os escravos, libertos e clientes.
A domus era a casa unifamiliar propia dos comerciantes, cun o varios patios interiores.
A infantaría era a tropa dedicada á protección dos nenos, de aí a súa relación etimolóxica con infancia.
En Roma existía unha cerimonia coñecida como as Liberalia na cal os nenos de entre 13 e 18 anos pasaban a ser adolescens e cidadáns romanos de pleno dereito.
Os nenos despoxábanse da bulla e da toga praetexta, cambiándoa pola toga virilis durante as Saturnalia.
En latín calculus significaba "pedriña", fundamentalmente as que se usaban para ensinar a contar aos nenos; hoxe usamos a palabra cálculo non só para referirnos á operación matemática senón
tamén ás pedras do ril.
Os romanos usaban como soporte de escritura unhas taboíñas de cera chamadas tabellae sobre as que escribían cun stylus, instrumento semellante ao que hoxe usamos sobre unha tableta.
En latín o termo sponsa significaba “esposa” e o termo nupta "prometida".
Pregunta de Elección Múltiple
Que termo latino teñen en común melocotón, marmelo e marmelada?
malum
melum
meli
A palabra melocotón ten relación cunha cidade portuaria de Creta chamada...
Kydonia
Cotoneum
Kidonia
A nosa palabra fígado e a palabra francesa foie teñen a súa orixe no termo latino....
ficus
figo
malum
A palabra compañeiro procede do termo medieval...
cumpanis
companium
companion
O termo latino matrimonium procede de mater "nai", xa que o matrimonio na antiga Roma supoñía o....
dereito da muller a ser nai dentro da legalidade
feito de ser nai obrigatoriamente
entendemento obrigatorio nai e fillo
A expresión fariña do mesmo costal ten un matiz...
pexorativo
suxestivo
positivo
Actividad de lectura
OS ESCRAVOS E A EDUCACIÓN ROMANA
“Cando xa empezou a ter algunha comprensión, el mesmo se dedicou a ensinarlle as primeiras letras, pese a ter un escravo, pois non quería que a seu fillo lle tirase das orellas un escravo, se é que o seu fillo era torpe, nin quería ter que agradecer a un escravo semellante ensinanza. Así, el mesmo lle ensinaba as letras, dáballe a coñecer as leis, exercitábao na ximnasia, mostráballe cómo goberbar un cabalo...”
PLUTARCO, Catón o Maior, 20.
Un escravo trae ao seu amo as tabellae para escribir. Detalle do sarcófago do avogado
romano Valerius Petronianus. Museo Arqueolóxico en Milán. Fotografía de Giovanni Dall'Orto.
Contesta as seguintes preguntas sobre os textos que acabas de ler:
- Que nome recibía o escravo que acompañaba aos nenos á escola? É partidario o protagonista do primeiro texto da educación considerada convencional na antiga Roma?
- Investiga cales eran as etapas educativas en Roma.
- Cal é a orixe da palabra pedagoxía? Ten hoxe mesmo significado a palabra pedagogo que na antigüidade?
Actividad de lectura
A comida
Xeralmente, realizaban un almorzo lixeiro a base de pan mollado en aceite ou viño, mel e algo de queixo. A comida era lixeira. Ao igual que entre os gregos, a comida principal era a cea. Nas épocas de austeridade en Roma comíanse os produtos da terra; cereais, legumes, hortalizas, leite de cabra e de ovella. Co tempo introducíronse novos costumes, á vez que se acentuaron as diferenzas entre os ricos e os pobres. Os pobres seguiron consumindo os produtos que xa mencionamos, pero os máis ricos comían manxares exquisitos á vez que exóticos.
Texto do libro de texto de Cultura Clásica de AKAL
Pintura mural de Pompeia con produtos de outono do 70 a. C.
Contesta as seguintes preguntas:
- Cal era a principal comida para os romanos e os gregos?
- Cal era a base da súa dieta? Cres que era unha dieta equilibrada?
- Podíanse apreciar na antiga Roma as diferenzas sociais a través dos produtos dunha dieta?
- Ves algunha relación entre a dieta romana descrita no texto e a saudable dieta mediterránea?
Actividad de lectura
VIDA COTIÁ DUN NENO ROMANO
“Pola mañá levántome ao raiar o alba, chamo ao escravo e ordénolle que abra a ventá... Levántome, séntome no borde da cama e pídolle os calcetíns e os zapatos porque fai frío... Unha vez calzado, tomo unha toalla. Traen auga para lavarme nunha palagana. Lávome ben a cara, as mans, a boca; límpome os dentes e as encías, escupo, sónome as narices e sécome. Quítome a camisa de durmir, póñome unha túnica e cíngome o cinto. Perfúmomea cabeza e peinome. Saio da miña habitación co meu pedagogo e a miña nodriza. Saúdo ao meu pai e á miña nai. Busco o meu material para escribir e doullo ao escravo. Todo está preparado e póñome en camiño... Sáenme ao paso os amigos; saúdoos e saúdanme... Deixo o abrigo no vestíbulo, peinome, entro e digo ao mestre “Bos días”. El saúdame. O escravo entrégame o material de escribir... Este é o meu sitio, collino antes ca tí... Séntome e póñome a traballar. Xa teño aprendida a lección. Pídolle ao mestre que me deixe ir a almorzar á casa, cámbiome de roupa e como pan branco, queixo, figos secos e noces, e bebo auga. Volvo áescola...”
Corpus de Glosas Latinas, III, 379, 74 y s
Mosaico dun neno levando un plato de froitas.
Le o texto con atención e contesta as preguntas:
- Compara as actividades deste neno romano coas que ti ou os teus compañeiros realizades cada día.
- Compara as etapas educativas en Roma co noso sistema educativo. Que diferenzas e semellanzas existen? Que aspectos do sistema romano che parecen máis importantes?
Actividad de lectura
O MATRIMONIO ROMANO
“Antigamente o neno nacido dunha esposa honrada era educado pola súa nai, cuxa principal ocupación era gardar a casa e servir aos seus fillos. Ante estes non se podía pronunciar unha palabra malsonante nin facer un xesto que parecera torpe”.
TÁCITO, Diálogos, 28
Fresco de muller con bandexa na Villa San Marco de Stabiae
Contesta as preguntas basándote na lectura do texto:
- De onde vén o termo matrimonio? Que relación garda a orixe deste termo coa situación da muller na sociedade romana?
- Segundo o último texto, cales eran as principais obrigas da muller romana?. Relaciona estas obrigas coas imaxes do texto e explica a que arte figurativa pertencen cada unha das imaxes. Busca información sobre a pintura mural en Pompeia e elabora unha breve galería de imaxes sobre a vida cotiá cunha breve descrición das escenas representadas.
Actividad de lectura
FAMILY LIFE IN ANCIENT ROME
Family had had a very solid social position since the beginnings of Rome. The Roman familia was organised as a patriarchy and those, who were married but still lived with their parents and siblings, unmarried and married sons with their wives and children, and slaves.- it means that the whole authority rested in father’s hands. The usual family consisted of: father, mother, single daughters even children, and slaves. Father’s authority ranged over all members of family; in remote past he could even decide about life and death (if he found neonate child illegitimate, he could not accept it and order to ditch it). It is interesting that the son, children's if he was married or came of age, was unable to have own estate. He couldn’t inherit and own untill the time when the father died. In relation to the slaves pater’s authority was absolute: he could sell, kill, leave or set them free.
Taken from: http://www.ancient-rome.biz/daily-life.html
Detail of medallion in Brescia
Museo de Santa Giulia
Read the text slowly and try to answer the following questions:
- Which is the meaning of patriarchy?
- Who did the family authority rest in?
- Were the slaves considered part of a Roman family?
- When could a son inherit and own?
- What kind of authoriy had the pater over the slaves?
Rellenar huecos
Le os seguintes textos e completa os ocos que presentan:
O termo , ten a súa orixe no termo latino , nepotis, que significaba tanto “ ” como “ sobriño ”. A práctica do nepotismo xurdiu a finais da Media no contexto da romana, cando moitos cargos eclesiásticos eran outorgados a parentes de familias nobres que xa tiñan un membro na curia.
Cuñado remonta ao termo latino , que para os romanos significaba “ natural”. Trátase dunha restrición semántica do termo.
O termo significa etimoloxicamente "o que non fala" e o "o que debe ser alimentado intelectualmente".
O termo latino facía referencia a un sistema social, civil, político e formado por varias familias descendentes dun antepasado común, vixente en Roma ata os primeiros tempos da .
O seguinte relevo mostra unha parte do Pacis de Augusto, onde podemos ver a familia de nunha procesión.
deriva do termo latino adolescens (participio de presente do verbo ) co significado de “o que está ”, en oposición a , co significado de “o que xa creceu”.
Rellenar huecos
Read the following texts and complete the gaps:
We can use the term as synonym of family and we can define in English as a group of people that descend from one another; the children of a marriage, offspring; figuratively, it refers to a group of people or things with features. In contrast to what we understand today by family , the familia was formed not only by parents, children and relatives, but also for all those who kept a dependency with the familias, i.e., slaves, freedman or and customers. Etymologically, the term family it refers to “ servants ”. The family was the basic unit of society and within it the most important issues were resolved.
A multigenerational banquet depicted on a wall painting from Pompeii (1st century AD).
Rellenar huecos
Read the following texts and complete the gaps:
Infancy is the first stage of a person's life since birth to . In Spain and Portugal the term is used as a title and rank of given to the sons and daughters, (called ) of the king that are not heirs and their children. troopsare those that go on foot and with light weapons. Both the term infancy and send us to Latin word that etymologically means “who does not ”. It is formed by the prefix of in and the present participle of the verb fari, “ ”. The infantry was a troop that protected the .
Children playing ball games. Marble. 2nd century. Louvre Museum.
Rellenar huecos
Read the following texts and complete the gaps:
The Englihs word means pertaining to the home, the household , the household affairs, or the . Etymologically it comes from the Latin . The domus was a -family house belonging to the rich , with one or more courtyards.
The word has the same origin as “germen”. Both words have their origin in Latin /a, adjective meaning literally “originated from the same ”. The Latin term to refer to brohers were and to sisters soror. We keep it in “ ”, “ fraternise ”, “fratricide”,“fraternity” or “confraternity”.
Peristyle of the House of theVettii.
The words and nepotism have the same origin; both come from the Latin term , nepotis, that meant both “ grandson ” and “nephew”. The practice of emerged at the end of the Middle Ages , in the context of the curia, when many ecclesiastical charges were granted to of noble families that had a member in the .