Propiedade intelectual e dereitos de autor

Actualmente a tecnoloxía multiplicou as posibilidades de difundir, reutilizar e compartir recursos con outras persoas. Existen moitísimos materiais aos que accedemos a través das redes (textos, imaxes, documentos, vídeos, proxectos, infografías...) que poden resultar útiles no desenvolvemento do noso labor docente ou que podemos incorporar aos recursos educativos que creamos. Pero, realmente podemos utilizar calquera material dispoñible na rede para as nosas clases?

Debemos ter en conta que  existe unha PROPIEDADE INTELECTUAL na cal se inclúen os dereitos de autor e a propiedade industrial.

Para responder a esta pregunta e poder facer un bo uso dos materiais que existen na rede debemos expornos as seguintes cuestións:

Que son os dereitos de autor e o copyright e en que medida afectan ao meu labor docente?
Que tipo de licenzas existen e cales son as máis recomendables para crear recursos educativos abertos?
Son as licenzas abertas e, en concreto, as licenzas Creative Commons contrarias ao copyright?
Onde podo atopar recursos libres de dereitos para incorporar aos materiais que creo para as miñas clases?
Que debo ter en conta ao utilizar recursos alleos?
Como podo facilitar que outros docentes accedan aos meus materiais e poidan adaptalos ao seu contexto?

Cedec. ¿Quién protege nuestros derechos? (CC BY-SA)

A necesidade de adquirir estas competencias recóllese no Marco de referencia da competencia dixital docente desenvolvido polo INTEF en colaboración coas CCAA, concretamente na área 2 de Contidos dixitais, na que se trata especificamente os dereitos de autor e as licenzas de uso:

Competencia 2.2 "Creación e modificación e contidos dixitais", en cuxa descrición se inclúe "Modificar e adaptar os contidos educativos dixitais respectando as condicións de uso (obras derivadas e limitacións recollidas nos dereitos de propiedade intelectual) establecidas por cada licenza.
Competencia 2.3 "Protección, xestión e compartición de contidos dixitais", en cuxa descrición se inclúe "Respectar e aplicar correctamente a normativa sobre propiedade intelectual e dereitos de autor na xestión e compartición de contidos dixitais"

Hoxe en día faise máis necesario que nunca, por unha banda, coñecer que recursos podo utilizar e baixo que condicións e, por outro, promover a creación de recursos educativos abertos e fomentar o coñecemento e a cultura libres.