Aclarando conceptos

No outro extremo atópanse as obras de Dominio Público, obras sen limitación de dereitos de explotación, é dicir, obras dispoñibles para o seu uso, transformación e distribución para calquera fin, sempre que se respecte a autoría e a integridade da obra (art. 41 LPI). Por tanto, aínda que unha obra pase a Dominio Público e non estea suxeita a dereitos de explotación, o creador nunca perde a súa condición de autor. Podemos utilizala sen necesidade de recoñecer a súa autoría (aínda que sempre é recomendable), pero non podemos facela pasar por obra propia. Por outra banda, tamén se esixe o respecto á integridade da obra, polo que non é posible utilizala ou transformala de tal forma que supoña un prexuízo para os lexítimos intereses do autor ou que perdan a súa entidade como obra.

Entre as obras en Dominio Público atópanse:

• Obras cuxos dereitos de explotación caducaron, unha vez pasado o prazo de tempo estipulado na LPI, en termos xerais, a vida do autor máis 70 anos, art. 26 LPI, (80 anos no caso de autores falecidos antes do 7 de decembro de 1987).
  Obras cuxos autores renuncien aos seus dereitos de explotación, por exemplo a través dunha licenza

 Creative Commons CC0.

El símbolo de Dominio Público se suele representar con una C de Copyright tachada.

Os dereitos de autor, por tanto, implican que o autor se reserva todos os dereitos de explotación da obra, mentres que no caso de Dominio Público non se reserva ningún. As licenzas abertas supoñen un termo medio entre estes dous extremos, que facilitan o feito de que os usuarios poidan explotar unha obra allea en certa medida e baixo certas condicións sen necesidade de esperar a que expiren os dereitos sobre a mesma nin ter que solicitar autorización expresa ao autor.

	As licenzas Copyleft xorden nos anos 80 no ámbito do software libre como reacción ás restricións no uso das obras por mor da existencia dos dereitos de autor. Trátase dunha ferramenta legal que garante que os usuarios poidan utilizar, modificar e redistribuír todas as versións modificadas dunha obra a condición de que se manteñan as mesmas condicións de utilización e difusión. Desta forma asegúrase que esa obra sempre seguirá sendo libre. O termo utiliza un xogo de palabras que parte do concepto de Copyright, substituíndo "right" (dereito) por "left" (esquerdo) e simbolízase coa C do copyright volteada cara á esquerda. As primeiras licenzas Copyleft (aínda que entón aínda non se acuñou este termo) son as licenzas GNU GPL (Licencia Pública General del proyecto GNU) creadas por Richard Stallman dentro da Free Software Foundation (FSF) en 1989, dentro do movimiento de Software Libre.
	En 2001 créanse as licenzas abertas máis coñecidas, as Creative Commons (CC), inspiradas nas GPL e no movemento de software libre, que ofrecen un sistema sinxelo baseado en 6 licenzas con distintos niveis de restrición e distintas condicións de aplicación, de forma que un autor poida elixir en función das súas necesidades. Estas licenzas represéntanse cos iniciais CC dentro dun círculo.

Por último, imos aclarar o concepto de "acceso aberto", xa que en moitas ocasións confúndese co concepto de "dispoñible". O acceso aberto require non só que o material estea dispoñible @gratuitamente na rede, senón que ademais permita que calquera usuario "poida ler, descargar, copiar, distribuír, imprimir, buscar ou enlazar os textos completos destes artigos, ou utilizalos para calquera outro propósito legal, sen barreiras financeiras, legais ou técnicas distintas das fundamentais á propia conexión a Internet" (Wikipedia).

Cedec. Disponible vs Abierto (CC BY-SA)

O acceso aberto é unha corrente que ten como obxectivo xerar unha maior accesibilidade de todos os cidadáns á información e ao coñecemento.

Máis información: DISPONIBLE no es ABIERTO. Qué puedo hacer con los materiales publicados en la red. (Cedec).