3. Cláusulas e funcións

 

1. As palabras e conxuntos de palabras (sintagmas ou frases) desempeñan unha función dentro das cláusulas. A presenza e a organización desas unidades veñen determinadas polo verbo, que constitúe o núcleo do predicado.

O tipo de predicado permite distinguir cláusulas atributivas e predicativas. Dentro destas últimas, diferéncianse transitivas, intransitivas e pasivas.

    • As cláusulas atributivas son as que teñen como núcleo un verbo copulativo (ser, estar, parecer ou semellar) e esixen ATRIBUTO. Vós estades despistadas.
    • As cláusulas predicativas transitivas fórmanse con verbos que precisan dun CD ou dun Suplemento para completar o significado. Collemos o caderno.
    • As cláusulas predicativas intransitivas levan verbos que non esixen complementos para ter significado completo. Xa dorme.
    • As cláusulas predicativas pasivas levan o verbo en forma pasiva (ser + participio). O grupo foi informado pola delegada.
2. As funcións que podemos atopar nunha cláusula, ademais de Núcleo do predicado, son Suxeito, Complemento Directo, Complemento Indirecto, Atributo, Predicativo, Suplemento (ou Complemento de Réxime ou Complemento Preposicional), Complemento Circunstancial e Complemento Axente.
  1. SUXEITO: concorda en número co verbo. Agora chegaron as rapazas do outro equipo - Agora chegou o outro equipo.
  2. CD: substituíbel por o/a/os... na 3ª p. (e en calquera persoa por un pronome átono de CD). Collo o caderno > Cólloo.
  3. CI: substituíbel por lle/lles na 3ª p. (en xeral, adoita aparecer un pronome átono de CI); é sempre frase preposicional con preposición a ou pronome. Lévolle a mochila a miña irmá.
  4. ATRIBUTO: substituíbel por o/a/os... na 3ª p. cun verbo copulativo; cando é un adxectivo, concorda co suxeito. Os meus curmáns son moi simpáticos > Sono.
  5. PREDICATIVO: en xeral un adxectivo en cláusulas predicativas que concorda co Suxeito ou co CD podendo estar afastado deles. A xente saíu contenta.
  6. SUPLEMENTO, COMPLEMENTO PREPOSICIONAL ou C. DE RÉXIME: unha frase preposicional esixida polo verbo (acordarse de algo, confiar en alguén...); substituíbel por preposición+iso. Lémbrome do asunto > Lémbrome diso.
  7. COMPLEMENTO CIRCUNSTANCIAL: expresa unha circunstancia -non indispensábel na predicación- e pode ser substituído case sempre por un adverbio. Comeu de medo nese restaurante> Comeu ben (CCM) alí (CCL).
3. A oración composta.

 

Complementos

 

Actividades

1. Identifica as funcións destas cláusulas reducidas ao mínimo.

- Espero a Brais. - Espero por Brais.

- Acabaron cansas. - Parecedes cansas.

- Conto con todos. - Conto historias.

- Preguntoume a min. - Preguntou por ti. - Preguntou sen medo.

- Limpou o prato. - Limpou con ansia.

- Saltou o valo. - Saltou o campión. - Saltou lesionado.

2. Amplía as unidades das cláusulas anteriores con contar e saltar inserindo proposicións ou oracións subordinadas que cumpran a mesma función ou a de MODIFICADOR dentro da frase ou sintagma. Exemplos con esperar:

Espero a Brais > Espero que chegue a tempo á nosa cita  > Espero o veciño que me chamou hai un momento.

Espero por Brais > Espero por quen me ten que levar  > Espero por un amigo que quedou aquí comigo

Conto con todos. - Conto historias. - Saltou o valo. - Saltou o campión. - Saltou lesionado.

3. Que función desempeña a oración subordinada en cada caso?

  • Faloume de facer unha festa no vello parque da cidade costeira.
  • Gústame que me traias ilusionado agasallos.
  • Os pescadores que participaron no rescate do barco afundido foron condecorados.
  • A persoa responsábel escolleu quen tiña máis experiencia nese ámbito.
  • Despediuse de quen lle ofrecera todo o que tiña.
  • A algunhas persoas moléstalles que os demais teñan éxito.
  • Nós realmente pensabamos que eras outra persoa.
  • Eu nunca dixen que fose cambiar radicalmente a situación.
  • Paco é quen o sabe ben.
  • Faino como che mandan.

[sol]

Máis: