Confidencialidade, Integridade e Dispoñibilidade

A confidencialidade informática é un dos principios fundamentais da seguridade da información e consiste en protexer os datos de maneira que só as persoas ou entidades autorizadas poidan acceder a eles. O obxectivo da confidencialidade é previr o acceso non autorizado á información, garantindo que non se divulgue a partes non desexadas ou non autorizadas.

Principios da Confidencialidade Informática

• Acceso restrinxido: Só as persoas ou sistemas autorizados deben ter acceso á información sensible.
• Prevención da divulgación: A información non debe ser exposta a partes non autorizadas durante o seu almacenamento, procesamento ou transmisión.
• Protección de datos sensibles: Datos como información persoal, financeira ou empresarial deben estar adecuadamente protexidos.

Medios para Garantir a Confidencialidade

Existen varias técnicas e ferramentas que se poden empregar para garantir a confidencialidade da información nun contorno informático. A continuación, explícanse as máis comúns:

1. Criptografía

A criptografía é o medio máis efectivo para asegurar a confidencialidade dos datos. A transformación dos datos a un formato ilexible (texto cifrado), que só se pode reverter utilizando a chave correcta, coñécese como cifrado.

Os datos cÍfranse para que só poidan ser lidos ou interpretados por quen posúa a clave de descifrado correspondente.

• Cifrado simétrico: Utiliza a mesma chave tanto para cifrar como para descifrar os datos. Exemplos de algoritmos son AES (Advanced Encryption Standard) e DES (Data Encryption Standard).
  • Exemplo: Unha base de datos cifrada con AES-256 só pode ser descifrada por persoas que teñan a clave secreta correspondente.
• Cifrado asimétrico: Emprega un par de chaves, unha pública e unha privada. A clave pública cifra os datos, mentres que a clave privada os descifra. A chave privada debe manterse en absoluto segredo, mentres que a chave pública se da a coñecer a todo o mundo. Entre máis coñecida sexa, mellor. Un exemplo disto é o algoritmo RSA. O principal problema deste sistema e asegurar que a identidade do propietario da chave pública é lexítimo, para o que se utilizan as entidades certificadoras (X509) ou cadeas de confianza (PGP).

Un certificado é un conxunto de información sobre o emisor dunha información xunto coa súa chave pública asinada dixitalmente por un terceiro, que pode ser unha autoridade certificadora (X509), ou un terceiro de confianza (PGP).

1.1. Cifrado e Sinadura Dixital

O uso principal da criptografía é o cifrado de datos e a sinadura dixital. 

O cifrado de datos usa cifrado simétrico, que é moi efectivo para cifrar grandes cantidades de información, pero presenta o problema de dar a coñecer  ós destinatarios a chave necesaria para o descifrado  (durante a comunicación da mesma existe un risco serio de interceptación da mesma, compromentendo a seguridade)

O cifrado asimétrico soluciona este problema, xa que para cifrar a información basta con empregar a chave pública do destinatario  (que é o único que está en posesión da chave privada correspondente). Previamente debemos asegurarnos de que esa chave pública efectivamente corresponde co destinatario correcto . 

O problema neste caso é que os algoritmos de cifrado de chave asimétrica non son eficientes a hora de cifrar volúmenes grandes de información, sendo apropiados soamente para cifrar información moi breve.

A solución consiste en xerar unha chave de cifrado simétrica aleatoria, cifrar o documento coa chave xerada mediante a chave pública do destinatario e adxuntar ó documento resultante ao documento cifrado (a chave de cifrado e unha información breve facil de cifrar con cifrado asimétrico).

O cifrado asimétrico tamén nos permite asegurar a integridade e autoría dos documentos mediante un procedemento coñecido como Sinadura ou Firma Dixital. Este procedemento consiste en calcular un HASH (un número único) a partir da información do documento, cifrar ese hash coa chave privada e adxuntar o resultado ao documento. O receptor pode comprobar a identidade do remitente (a chave pública do remitente descifra o hash) e a integridade do documento (si se recalcula o hash do documento recibido, debe coincidir co hash descifrado).

1.2. Protocolos de Comunicación Seguros

Os protocolos de comunicación seguros garanten tanto a autenticidade do orixe da información (non repudio en orixe), a confidencialidade da información transimitida (cifrado) como a integridade da información recibida (o que se transmite é recibido sin ningún tipo de alteración).

E básico que toda a transmisión de información a través de redes públicas faga uso de protocolos seguros. Entre estes protocolos destacan:

• SSH (Secure Shell): Ou secure shell, emprega cifrado asimétrico para establecer comunicacións seguras de terminal remoto, permitindo xestionar un sistema remoto con total seguridade. Posee varios subsistemas de interés como os túneis ssh, o sftp ou sshfs.
• VPN: As VPN (Virtual Private Networks) permite a conexión de un equipo a unha rede remota de xeito seguro.
• HTTPS: A comunicación HTTPS e a base da comunicación na world wide web. O uso de https resulta imprescindible, sendo o protocolo http altamente inseguro sendo susceptible tanto ao phising como a ataque MiM ou a interceptación de información, xa que toda a comunicación HTTP se realiza en texto en claro. O funcionamento do HTTPS é o seguinte:
  1. O cliente indica ao servidor que desexa iniciar unha comunicación HTTPS para unha páxina concreta
  2. O Servidor envía o seu certificado, que contén a chave pública e a información relevante sobre o site que está a visitar o cliente xunto coa súa chave pública asinada por unha entidade certificadora.
  3. O cliente recibe o certificado e comproba a sinadura dixital utilizando as chaves públicas das entidades certificadoras existentes na súa base de datos (das que se fía). Si a sinadura non corresponde con ningunha delas amosa unha mensaxe para que o cliente decida si quere correr o risco de establecer a comunicación, sabendo que non existe ningunha garantía de que o site visitado sexa o site lexítimo. Si a sinadura coincide, se comproba a validez do certificado (si non foi anulado ou está caducado) e se descifra a chave pública do site.
  4. O cliente crea unha chave de cifrado simétrico longa, a cifra coa chave pública do site e a envía.
  5. O site recibe a chave de cifrado para a comunicación, a descifra coa súa chave privada e envía o contido cifrado.
  6. O cliente recibe o contido e o descifra coa chave de cifrado.
  • A partir dese momento todo intercambio de información será cifrado mediante a chave de cifrado que xa teñen as dúas partes. Este esquema e similar en todos os protocolos seguros.:

1.3. Seguridade na Nube

A confidencialidade en contornos de computación na nube require medidas adicionais para protexer os datos almacenados en servizos externos, xa que "a nube" non é mais que unha rede de sistemas que pertence a un terceiro que ten pleno control sobre a mesma. Se debe:

• Establecer Cifrado de datos en repouso e en tránsito: Os datos cifranse tanto cando están almacenados na nube como cando se transmiten entre o usuario e o provedor do servizo na nube.
• Xestión de chaves: É fundamental que as chaves criptográficas utilizadas para cifrar os datos na nube estean baixo control do cliente, asegurando que só os usuarios autorizados poidan descifrar os datos.

2. Control de Acceso

O control de acceso refírese á implementación de medidas que aseguran que só as persoas autorizadas poidan acceder aos sistemas e á información. O control de acceso trata varios aspectos:

• Identificación e Autenticación: Consiste en establecer a identidade dun usuario e verificar a súa autenticidade. Isto pode incluír contrasinais, autenticación multifactor (2FA ou superiores) ou biometría.

• Autorización: Define os permisos dun usuario despois de ser autenticado, asegurando que só poidan realizar accións para as que están autorizados.

3. Políticas de Seguridade

O establecemento de políticas de seguridade axuda a controlar quen ten acceso á información e como se manexa esta información dentro dunha organización. Para establecer políticas de seguridade eficientes é necesario:

• Clasificación da información: A información clasifícase segundo o seu nivel de sensibilidade (confidencial, interna, pública), e aplícanse diferentes controis de acceso en función desta clasificación.

• Capacitación: Asegurar que os empregados comprendan as políticas de confidencialidade e como implementar medidas de seguridade adecuadas.cos de phishing.

7. Destrución Segura de Datos

Cando os datos xa non son necesarios, deben eliminarse de maneira segura para garantir que non poidan ser recuperados por persoas non autorizadas.

• Borrado seguro: Os datos sobrescríbense varias veces antes de que o dispositivo ou os ficheiros sexan eliminados, de xeito que non sexa posible físicamente a recuperación dos datos.
• Cifrado de ficheiros antes da súa eliminación: En certos casos, os ficheiros cifranse antes de ser eliminados para que, incluso se se recuperan, non poidan ser lidos sen a clave de descifrado.