PREPOSICIÓNS E LOCUCIÓNS PREPOSITIVAS
a
Debemos evitar usala erradamente (castelanismos):
ata (até) / deica: ata pódese usar sempre cos valores de deica, pero non ao revés, pois deica indica “desde aquí a” ou “desde agora a”: deica mañá, deica o cume hai un bo treito.
Así: de Muros *deica Lira hai 12 quilómetros / de Muros ata/a Lira hai…, desde principios de século *deica hoxe / …ata…
Pero si: vou contigo deica/ata a vila, o prazo vai desde hoxe deica/ata o trinta, deica/ata logo
baixo: algúns usos frecuentes son incorrectos:
canda: indica compañía ou simultaneidade no tempo: vinde canda nós, emigrou canda a crise.
cas, (en) cas (de): vai (en) cas María
con: introduce complemento directo con algúns verbos: tirou con todo, acabou coa froita.
contra: tamén indica localización imprecisa no espazo e no tempo: camiñan contra Lariño, quedamos contra a noitiña.
de: non se debe empregar cos verbos de pensamento: penso *de que / penso que, opinan *de que / opinan que…
dende, desde, des
en
entre (non *antre): nunca debe ir precedida de de:
malia (a pesar de, pese a): malia os atrancos (a pesar dos atrancos) dérono feito.
Non *a pesares de: *a pesares de todo deu chegado / a pesar de todo..., malia todo...
onda: está onda a praza, levárona onda súa nai, ven onda min.
para (non *pra); por; sen (non *sin)
perante (ver ante)
so (“baixo, debaixo de”): o lapis está so o libro, o gato está so a mesa.
Reparade na diferencia: so/só: está so a mesa / o gato está só.
sobre: concorre coas locucións acerca de / verbo de para indicar movemento arredor dun asunto: falaron sobre/acerca de/verbo do cambio climático.
tras: podemos contraela ou non co artigo: está tras a casa ou está trala casa, tamén está tras da casa.
xunta
Debemos evitar usala erradamente (castelanismos):
- nas perífrases de futuridade ou intención co verbo ir: vou *a pintar un cadro / vou pintar un cadro, voullo *a dicir / voullo dicir.
- nas perífrases reiterativas con volver: volveuno *a facer / volveuno facer, non volvades *a falar / non volvades falar.
- logo dun infinitivo subordinado a un nome para indicar acción obrigatoria: foi o prezo *a pagar polo erro / foi o prezo que tivemos que pagar, expuxo a liña *a seguir / expuxo a liña que pensaba seguir.
- tampouco se usa co complemento directo: o público apoia *aos xogadores / o público apoia os xogadores, asustaron *ao inimigo / asustaron o inimigo, levou canda el *a todos os nenos / levou canda el todos os nenos. Pero si noutros casos, sobre todo para evitar confusión: coñéceo a el, criticou a súa irmá, viu a Xoaquín, apoian os socios aos directivos?
perante: - “en presenza de”: declararon *ante o xuíz / declararon perante o xuíz.
non é sinónimo de durante: enfermou *perante tres anos / durante tres anos
ata (até) / deica: ata pódese usar sempre cos valores de deica, pero non ao revés, pois deica indica “desde aquí a” ou “desde agora a”: deica mañá, deica o cume hai un bo treito.
Así: de Muros *deica Lira hai 12 quilómetros / de Muros ata/a Lira hai…, desde principios de século *deica hoxe / …ata…
Pero si: vou contigo deica/ata a vila, o prazo vai desde hoxe deica/ata o trinta, deica/ata logo
baixo: algúns usos frecuentes son incorrectos:
- para expresar punto de partida ou concordancia con algo ou alguén: *baixo ese punto de vista é ilegal / desde ese punto de vista…
- para indicar modo ou circunstancias dunha acción: *baixo aquelas circunstancias suspenderon a partida / naquelas (por mor, debido a…) circunstancias…
canda: indica compañía ou simultaneidade no tempo: vinde canda nós, emigrou canda a crise.
cas, (en) cas (de): vai (en) cas María
con: introduce complemento directo con algúns verbos: tirou con todo, acabou coa froita.
contra: tamén indica localización imprecisa no espazo e no tempo: camiñan contra Lariño, quedamos contra a noitiña.
de: non se debe empregar cos verbos de pensamento: penso *de que / penso que, opinan *de que / opinan que…
dende, desde, des
en
entre (non *antre): nunca debe ir precedida de de:
*de entre todas escolleu a máis grande / entre todas… ,
escolleron unha comisión *de entre os presentes / … entre os presentes.
escolleron unha comisión *de entre os presentes / … entre os presentes.
malia (a pesar de, pese a): malia os atrancos (a pesar dos atrancos) dérono feito.
Non *a pesares de: *a pesares de todo deu chegado / a pesar de todo..., malia todo...
onda: está onda a praza, levárona onda súa nai, ven onda min.
para (non *pra); por; sen (non *sin)
perante (ver ante)
so (“baixo, debaixo de”): o lapis está so o libro, o gato está so a mesa.
Reparade na diferencia: so/só: está so a mesa / o gato está só.
sobre: concorre coas locucións acerca de / verbo de para indicar movemento arredor dun asunto: falaron sobre/acerca de/verbo do cambio climático.
tras: podemos contraela ou non co artigo: está tras a casa ou está trala casa, tamén está tras da casa.
xunta