Esquema tema 7.
RESUMO TEMA 7
1. INDUSTRIALIZACIÓN:
Ø JORDI NADAL: fracaso da revolución industrial
Ø GABRIEL TORTELLA: patrón latino de modernización industrial
2. REFORMA AGRARIA LIBERAL: converter a terra nun ben individual, privado, libre de cargas e particular.
Ø ABOLICIÓN DO RÉXIME SEÑORIAL (1811,1837)
Ø DESVINCULACIÓN MORGADOS
Ø DESAMORTIZACIÓN
o Mendizabal 1835:eclesiástica
o Espartero 1840: eclesiástica
o Madoz 1855: civil
Ø BALANCE:
§ Consolidación réxime liberal + apoio burguesía
§ Campesiñado pobre + Conflictividade social
Ø PECULIARIDADE GALEGA: OS FOROS
Ø EVOLUCIÓN DA AGRICULTURA:
o Zonas especializadas: Galicia, Cataluña, Andalucía e Levante.
o Zonas estancadas: Galicia, Castela, Aragón.
Ø ESCASA PRODUTIVIDADE
o Condicións naturais pouco favorables
o Irregular distribución da propiedade: minifundismo e latifundismo
o Atraso agrario: obstaculiza a industria
3. INDUSTRIALIZACIÓN
Ø ATRASO CON RESPECTO DE PAÍSES INDUSTRIALIZADOS
Ø OBSTÁCULOS
o Reducida capacidade de compra do campesiñado
o Fortes desequilibrios rexionais
o Capitais absorbidos por débeda publica
o Escaseza de enerxía e materias primas
o Inestabilidade política e institucional
Ø DESIGUAL NIVEL DE INDUSTRIALIZACIÓN
o Galicia: peixe, asteleros, enerxías.
o Asturias: minería
o Cataluña: téxtil, metalurxia
o País Vasco: siderurxia, metalurxia
o Andalucía: siderurxia, metalurxia
Ø EXPANSIÓN DA MINARÍA
· Grande explotación de depósitos a partir de 1868
· Concesións estranxeiras e exportación da produción
· Minerais: ferro, carbón, mercurio, cobre….
4. CONSTRUCIÓN DO FERROCARRIL: intento de mellorar o mercado interior.
· Iniciase no 1855 coa Lei de Ferrocarrís
· Problemas: rede radial, maior ancho de vía que Europa, concesión a compañías estranxeiras.
· Consecuencias:
o Aumento dos intercambios grazas o ferrocarril
o Escasa demanda: dificultades para vertebrar o mercado nacional
· Acompañado de melloras nas estradas, comunicacións marítimas, correos, teléfono…
Ø BANCA: necesidade de máis capital= mellora: bolsa, banco de España, caixas de aforro…
5. CRECEMENTO DEMOGRÁFICO
Ø AUMENTO DEMOGRÁFICO MENOR QUE EN PAÍSES INDUSTRIALIZADOS
o Alta mortalidade e natalidade
o Maior peso demográfico da periferia
Ø URBANIZACIÓN CRECENTE
· Éxodo rural limitado pola escaseza de transformacións agrarias e a debilidade industrial
· Crecemento das cidades: ensanches
Ø EMIGRACIÓN A ULTRAMAR
· Causas: escasas oportunidades de traballo no campo.
· Destino: América Latina
· Zonas de procedencia: Galicia, cornixa cantábrica, Canarias e Cataluña.
6. SOCIEDADE LIBERAL: fin sociedade estamental e aparición do proletariado.
· Fin dos estamentos:
o Anulación dos privilexios fiscais
o Fin dos dereitos xurisdiccionais
· Igualdade legal de todos os cidadáns
· Configuración das clases sociais
· Diferenzas económicas: burguesía -obreiros.
6.1 NOVOS GRUPOS DIRIXENTES
Ø CLASES ALTAS
· NOBREZA CONVERTIDA EN PROPIETARIA TERRATENENTE
· Burguesía: de negocios, industrial, rendeira agraria, altos cargos do exército e da Administración.
Ø CLASES MEDIAS
o Profesións liberais, medianos propietarios, empregados do Estado.
Ø CLASES POPULARES
o GRUPOS URBANOS: artesáns. Empregados de servizos, proletariado: novo grupo asalariado da industria.
o CAMPESIÑOS: pequenos propietarios, arrendatarios, xornaleiros.
o POSUÍAN UNHAS CONDICIÓNS LABORAIS E DE VIDA MOI PRECARIAS
7. MOVEMENTO OBREIRO: malas condicións: traballo infantil e feminino, baixos salarios, sometemento ás máquinas…
Ø PRIMEIROS MOVEMENTOS SOCIAIS (ata 1848): XURDIRON POLAS INXUSTICIAS SOCIAIS E A POBREZA:
o Ludismo: +1820-30 “Ned Ludd”, Alcoi 1821 e incendio Bonaplata 1835
o Folgas: a primeira en 1855; folgas xerais e revolucionarias.
o Mutuas: permitidas pola Ley de Asociación de 1839: socorros mutuos: importante labor solidaria “Protección mutua dos tecedores do algodón en Barcelona” 1840
Ø NOVAS IDEOLOXÍAS E MOVEMENTO OBREIRO (+1848):
o ANARQUISMO: Bakunin: transformación revolucionaria e total da sociedade capitalista (1868 GIUSEPPE FANELLI)
o SOCIALISMO: Marx: transformar a sociedade capitalista en marxista (1871 PAUL LAFARGUE).
Ø PRIMEIRA INTERNACIONAL(1868-1874)
· Liberdade de expresión e asociación
· Expansión das organizacións obreiras
· Chegada a España das ideas da AIT (1868)
· Fundación da Federación Rexional Española (1870)
· Enfrontamento entre anarquistas e marxistas
· Grande expansión durante a Primeira República.
Ø SOCIALISMO
· Fundación do PSOE (1879). Dirixente: Pablo Iglesias.
· Influencia en Madrid, Asturias e País Vasco.
· Acción reivindicativa. Opción pola loita política e parlamentaria.
· Fundación da UGT (1888). Pouca implantación.
· 1921: separación socialismo-anarquismo.
Ø ANARQUISMO
· Grande arraigo en Cataluña e Andalucía.
· División entre partidarios da acción directa (terrorismo) e da acción sindical (anarcosindicalismo).
· Creación da CNT (1910) e a FAI (1927).
8. CONFLICTIVIDADE AGRARIA E URBANA:
Ø Sublevacións andaluzas (consecuencias desamortizacións, situación xornaleiros, Utrera, Loja…)
Ø Agrarismo galego (Solidaridade Galega, Acción Galega e Basilio Álvarez, 1926: redención dos foros)
Ø Motín de consumos
9. PATRONAL E O ESTADO
a. Patronal: asociacións vs. Reivindicacións proletarias. Confederación patronal 1914.
b. Estado: melloras no final do século, permisividade progresistas e represión conservadora, en xeral forte vixilancia e represión.
c. Lexislación social: dereitos e novas institucións: Instituto de Reformas Sociais 1903, Instituto Nacional de previsión.
10. MULLER: discriminación xurídica, política, laboral e salarial.